تنبیه به عنوان آخرین مرحله تربیتی در روانشناسی تربیتی تایید شده است. تنبیه در واقع به عنوان یکی از ابزارهای رفتار سازی و رفتارپذیری کودکان است که میتواند در شکلگیری رفتار آنان تاثیر گذار باشد.
در اعمال تنبیه از سوی والدین مسأله مهم چگونگی انجام آن است، زیرا در صورت اعمال اشتباه در انجام این ابزار تربیتی شاهد بروز مشکلات متعدد در حوزه روانی، رفتاری و شخصیتی کودک خواهیم بود. همچنین در بسیاری از مواقع کودکان برای مسائلی تنبیه میشوند که هیچ لزومی ندارد. در واقع آنان به خاطر انجام رفتارهایی تنبیه میشوند که جزء رفتارهای رشدی و ویژگیهای شخصیتی آنهاست.
گاهی ما کودک را به خاطر اینکه کار اشتباهی کرده تنبیه میکنیم به عنوان مثال دوستش را کتک زده، وسیلهای را شکسته و کارهایی مشابه آن. اما گاهی نه به خاطر کار بدی که انجام داده بلکه چون حرف ما را گوش نمیدهد، عصبانی میشویم و سر کودک داد میزنیم یا او را تنبیه میکنیم و بدیهی است که این کار درست نیست. هدف از تنبیه باید آگاه کردن کودک از کار زشتی که انجام داده و اصلاح رفتار او باشد، نه چیز دیگری.
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که آیا کودک ما درکی از تنبیه دارد؟ کودکان گاهی هیچ درکی از تنبیه ندارند و نمیدانند چرا والدین این رفتار را با آنها کردهاند. تنبیه زمانی میتواند به نتیجه مثبتی در تربیت کودک منجر شود که با روش درست اعمال شود چون در غیر این صورت میتواند باعث آسیب روانی در کودک باشد. بنابراین در ابتدا باید از خود بپرسید که آیا شما حد و مرزها را برای کودک مشخص کردهاید و او میداند که چه کاری درست و انجام چه رفتاری اشتباه است؟
حالا که به این پرسشها پاسخ دادیم، نیاز به چند روش درست تنبیهی برای اصلاح رفتار کودک داریم که در اینجا به ۴ مورد از آنها اشاره میکنیم؛
روشهای تنبیهی مناسب برای کودکان
۱٫ از کلام استفاده کنید. روبهروی کودک بنشینید و مستقیم در چشمهای او نگاه کنید. داد نزنید، بلکه با صدایی جدی و محکم به او بگویید کاری را که انجام داده است، دوست نداشتید. حتما به کار زشت کودک اشاره کنید نه اینکه خود او را مورد سرزنش و توهین قرار دهید.